Kiedyś wystarczyło sprawdzić, czy bursztyn pływa w posolonej wodzie lub czy przyciąga drobinki papieru, dziś te tradycyjne metody badania jego autentyczności są niewystarczające. Dziś odpowiedź na pytanie, czy bursztyn jest prawdziwy, czy fałszywy, da badanie wykonane na specjalistycznym nowoczesnym sprzęcie, jakim jest spektometr.
Badania takie są prowadzone m.in. w Laboratorium Bursztynu działającym przy Muzeum Bursztynu w Krakowie, gdzie przyjmowane są także zlecenia od instytucji oraz osób prywatnych. „Liczba osób, które chcą mieć pewność, że mają do czynienia z autentykiem, rośnie. Do badania zgłaszane są bryły o różnych gramaturach, nierzadko to unikatowe i naprawdę okazałe, jak również wyroby jubilerskie oraz rzeźby. Badany przedmiot jest zazwyczaj przeznaczony na sprzedaż, stąd potrzeba potwierdzenia jego autentyczności certyfikatem” – wyjaśniła Karolina Drąg z Muzeum Bursztynu w Krakowie.
Chęć posiadania certyfikatu dla bursztynu jest powodowana nie tylko obawą, ale i rosnącą świadomością, że takie badanie można wykonać szybko, niewielkim kosztem i bez uszkodzenia przedmiotu. Ta świadomość odbiera pewność fałszerzom: „Podczas gdy w 2015 roku niemal 30% pobranych i zbadanych w naszym laboratorium próbek okazało się być imitacjami wykonanymi z żywic naturalnych oraz syntetycznych, tak w 2018 roku było ich już tylko ok. 12% przy podobnej liczbie wykonanych badań” – powiedziała Karolina Drąg.
Badania prowadzone są na specjalistycznym sprzęcie do identyfikacji bursztynu, tj. spektrometrze FTiR z przystawką ATR.
Spadek imitacji wśród badań zleconych przez klientów indywidualnych i instytucje, może świadczyć o zmiejszeniu ilości nieuczciwych sprzedawców na rynku oferujących inne żywice (naturalne lub sztuczne) jako bursztyn bałtycki. Wzrost świadomości kupujących jest związany z możliwością sprawdzenia autentyczności kupionych przedmiotów jak i łatwo dostępnej wiedzy dotyczącej bursztynu bałtyckiego, jego modyfikacji i imitacji. Z pewnością Bursztynowy Portal amber.com.pl oraz działaność Muzeum Bursztynu oraz Laboratorium Bursztynu przyczyniły się do wzrostu świadomości wśród kupujących.
UDZIAŁ WYNIKÓW BADAŃ BURSZTYNU METODĄ FTIR [%]
(zleconych przez klientów prywatnych; dane statystyczne z 2015-2018r)
W ramach misji edukacyjnej w Muzeum Bursztynu działa również Laboratorium Bursztynu, gdzie na nowoczesnym spektrometrze – jedynym w Krakowie i jednym z trzech wykorzystywanych w tym celu w całej Polsce – prowadzone są badania autentyczności tego kamienia. „Bursztyn jest bowiem na tyle ceniony i pożądany, że pojawiają się coraz trudniejsze do rozpoznania imitacje i modyfikacje. Już nie wystarczy przysłowiowe szkiełko i oko, do sprawdzania autentyczności bursztynu potrzebna jest zaawansowana technologia. I my taką dysponujemy.” – wyjaśnia Tomasz Mikołajczyk.