Aktualności

Chińska fascynacja bursztynem zdaje się nie mieć granic. Choć najważniejszym przedmiotem ich pożądania jest bursztyn bałtycki, w orbicie zainteresowań są także dominikański, meksykański i birmański. Rośnie również znaczenie żywic z Indonezji.

Chińczycy wykupują bursztyn w każdych ilościach. Efekt? Podaż dalece nie jest w stanie zaspokoić popytu, polskim firmom brakuje surowca do produkcji biżuterii, a jego ceny w 2013 roku wzrosły o 100 procent. Państwa regionu bałtyckiego zdają się zbyt opieszale reagować na zaistniałą sytuację na rynku surowca i nie zmieniają swoich restrykcyjnych praw regulujących wydobycie i eksport bursztynu. A może to przemyślane działania, by ograniczając dostęp do surowca, windować jego cenę…?

Jednym ze skutków popytu znacznie przewyższającego podaż bursztynu bałtyckiego jest rosnące zainteresowanie innymi żywicami, głównie bursztynem dominikańskim, meksykańskim i birmańskim.

Bursztyn z Dominikany ma piękny kolor, przejrzystość i fascynującą błękitnie fluoryzującą odmianę. Na świecie – także w Chinach – ma wielu zwolenników, nawet jeśli daleko mu do miodowo-mlecznej barwy bałtyckiego, tak pożądanej przez odbiorców z Państwa Środka. Najbardziej ceniona i najbardziej unikatowa jest właśnie odmiana fluoryzująca na niebiesko – jej ceny są porównywalne z cenami złota. Choć bursztyn dominikański ma zaledwie 16 mln lat i jest twardą żywicą, to upuszczony na betonową podłogę z wysokości ramienia nigdy nie rozpadnie się na kawałki.

Występuje na Dominikanie nie tylko w górach w północnej części kraju, ale również w innych rejonach wyspy Hispaniola, na wschodzie i w centralnej części (w miejscowości Cotui znajduje się złoże kopalu). Bursztyn na dominikanie wydobywa się  ręcznie w bardzo trudnych warunkach i trudno dostępnych miejscach wyłącznie poza porą deszczową. To powoduje, że roczny urobek wynosi zaledwie kilka ton rocznie, z czego odmiana niebieska stanowi zaledwie niewielką część.

Podobnie jak w przypadku bursztynu bałtyckiego również cena dominikańskiego wzrosła w ostatnich latach wskutek zwiększonego zainteresowania ze strony odbiorców z Chin. Choć od 1987 roku nie wolno oficjalnie wywozić bursztynowego surowca z Dominikany, a jedynie gotowe wyroby i półprodukty w zwykłych odmianach barwnych , jest on dostępny na rynku w cenie ok. 3-5 euro za gram.  Inkluzje zawarte w nim są zazwyczaj pięknie zachowane i wręcz idealnie widoczne w odróżnieniu od często występującej w bursztynie bałtyckim „mglistej otoczki” przesłaniającej inkluzje.

Bursztyn meksykański wydobywany jest w południowym stanie Chiapas w trudnych warunkach i niewielkich ilościach. Różni się od dominikańskiego właściwościami i wyglądem – powstawał na terenie aktywnym wulkanicznie i sejsmicznie, był więc poddawany działaniu ciśnienia i temperatury. Dzięki temu jest też twardszy i poleruje się lepiej niż dominikański, ale też inkluzje w nim występujące są często jakby „rozsmarowane”. Przejrzyste, żółte bryły nie są tak liczne jak w złożach na Dominikanie, często zawierają centrycznie rozsmarowany detrytus. 



Bursztyn birmański wydaje się być najlepszym kandydatem na poważnego konkurenta dla bursztynu bałtyckiego – co zresztą już ma miejsce na rynku chińskim, gdzie ma on dość bogate tradycje i gdzie obecnie sprowadza się go w coraz większych ilościach. Bursztynowe szaleństwo jest tak dalece zaawansowane, że wydobycie jadeitu, tradycyjnego chińskiego kamienia, podupadło: wszyscy chcą teraz kopać w poszukiwaniu bursztynu! Szeroka gama barw bursztynu birmańskiego – od przeważającej przezroczysto-żółtej aż po czerwoną i niebiesko fluoryzującą – oraz mnogość dużych bryłek z okazami sięgającymi nawet 20 kilo czynią go bardzo atrakcyjnym. Wielkie okazy są cięte na płyty, z których wyrabiane są bransolety w solidnej postaci. Jest to możliwe także dlatego, że bursztyn birmański jest twardy, czysty i łatwy w obróbce, bo nie pęka na skazach czy spoinach. 

Ciekawym, bo jeszcze nieznanym – ale już wielce obiecującym – miejscem zdaje się być Indonezja z jej olbrzymimi, największymi w świecie złożami żywic kopalnych. Wiele ze znajdywanych tu żywic jest albo młoda, albo jest kopalem (czyli młodą żywicą liczącą mniej niż milion lat). Zazwyczaj mają ciemne, niezbyt atrakcyjne komercyjnie kolory, ale występują także w odmianach białych niczym kość, żółtych, jak i pięknie fluoryzujących na niebiesko. Żywice te być może nie są tak pożądane jak bursztyn bałtycki, ale ich znaczenie rośnie. Także dlatego, że po poddaniu ich działaniu temperatury i ciśnienia w autoklawie wykonuje się z nich imitacje bursztynu bałtyckiego. Choć ich ceny również rosną, nadal stanowią one zaledwie ułamek cen bursztynu bałtyckiego.


Fot. Bryła birmitu o wadze ok. 20 kg (na górze). Niebiesko fluoryzujący bursztyn z Indonezji (na dole).