Aktualności

Polski design, wzornictwo, dziedzictwo narodowe, a może rezultat socjalistycznej unifikacji? Na te pytania odpowiada wystawa „Od pomysłu do przemysłu”, przygotowana przez zespół Galerii YES z Poznania oraz dr. hab. Michała Myślińskiego z Polskiej Akademii Nauk. Ekspozycję można oglądać w Muzeum Bursztynu, oddziale Muzeum Gdańska, od piątku, 29 listopada.

Kiedy rozpoczynałam przygodę z kolekcjonowaniem biżuterii, nie przypuszczałam, że po 25 latach moje zbiory staną się istotnym zapisem historii rozwoju współczesnej polskiej sztuki złotniczej. Dziś kolekcja, licząca blisko 1800 obiektów, wzbudza zainteresowanie nie tylko w środowisku artystów złotników, ale również wśród muzealników oraz przedstawicieli instytucji kultury i nauki. Odbieram to jako dowód na stopniowe wychodzenie sztuki złotniczej z niszy. Prezentowany w Muzeum Bursztynu zbiór dokumentuje nie tylko wzornictwo, lecz także odzwierciedla zmiany społeczne, gospodarcze i kulturowe, które kształtowały polską sztukę użytkową XX wieku – mówi Magdalena Kwiatkiewicz, właścicielka Galerii YES i prywatna kolekcjonerka biżuterii.

POLECAMY: Poznawanie świata poprzez biżuterię – rozmowa z Marią Magdaleną Kwiatkiewicz

Wystawa stanowi próbę uporządkowania zagadnień związanych ze spółdzielnianą tożsamością i wskazania chronologicznych tendencji widocznych w technikach wytwarzania, podejmowanych motywach czy indywidualnej stylistyce projektantów wyłaniającej się z zunifikowanego wzornictwa. Nie zabraknie również biżuterii z bursztynem – chętnie noszonej przez Polki w czasach PRL-u – w tym z charakterystycznym bursztynem bałtyckim.

Wisior ze srebra i bursztynu, Spółdzielnia Pracy Rękodzieła Artystycznego ORNO 1963-1986. Fot. Galeria YES

Unikatowa kolekcja powojennej biżuterii

Kolekcja Współczesnej Polskiej Sztuki Złotniczej Magdaleny Kwiatkiewicz to unikatowy zbiór polskiej biżuterii dokumentujący rozwój wzornictwa od okresu powojennego po współczesność. Licząca kilka tysięcy dzieł kolekcja, budowana przez ponad dwie dekady, stanowi świadectwo nie tylko estetyki i rzemiosła, ale również przemian historyczno-kulturowych.

Blisko 200 prac wykonanych w latach 1945–1989 ukazuje kluczowe trendy oraz wyzwania, przed jakimi stali twórcy w warunkach odbudowy kraju i nacjonalizacji warsztatów. W tym okresie polska biżuteria przechodziła dynamiczną ewolucję – od kontynuacji tradycyjnych wzorców po nowatorskie formy wynikające z ograniczeń materiałowych i technologicznych.

Rozwój biżuterii w latach powojennych determinowały niedobory materiałów, brak narzędzi oraz przerwana ciągłość tradycji złotniczej. Pierwsi twórcy, tacy jak Jadwiga i Jerzy Zaremscy czy Mamert Celmiński, stosowali proste techniki, jak młotkowanie czy formowanie „loczków”. Produkcja była często anonimowa, a zamiast złota i kamieni szlachetnych wykorzystywano tańsze materiały, takie jak miedź, mosiądz czy syntetyczne kamienie. W designie widoczne były zarówno nawiązania do tradycji ludowej, jak i nowoczesność – np. poprzez zastosowanie bursztynu, który stał się symbolem polskiego wzornictwa.

Zwiedzanie wystawy i wydarzenia towarzyszące

Otwarcie wystawy odbędzie się w czwartek, 28 listopada, o godzinie 17.00 w sali wystaw czasowych na poziomie „0” w Muzeum Bursztynu przy ul. Wielkie Młyny. Wydarzenie wpisuje się w cykl spotkań Akademia Bursztynu – pierwsze, w dn. 18 stycznia 2025 roku, przeznaczone jest dla osób z niepełnosprawnością wzorku oraz ich asystentów. Drugie, w dn. 30 stycznia 2025 roku, to spotkanie z dr. Michałem Myślińskim, który wygłosi wykład poświęcony historii, produkcji i wzornictwu gdańskiej Wytwórni Wyrobów Bursztynowych (późniejszej: „Bursztyny”) oraz jej roli w propagowaniu bursztynu i biżuterii jako symbolu Wybrzeża i Polski.


„Od pomysłu do przemysłu”
29 listopada 2024 – 2 marca 2024 
Muzeum Bursztynuw Gdańsku
Ceny biletów i godziny otwarcia: www.muzeumgdansk.pl

• Bransoleta – srebro, koral – Spółdzielnia Pracy Rękodzieła Artystycznego ORNO 1980. Fot. Galeria YES Bransoleta – srebro, koral – Spółdzielnia Pracy Rękodzieła Artystycznego ORNO 1980. Fot. Galeria YES
• Brosza, bransoleta z miedzi, lata 40.-50. XX w. Fot. Galeria YES Brosza, bransoleta z miedzi, lata 40.-50. XX w. Fot. Galeria YES
• Brosza z miedzi i szkła, lata 60. XX w. Fot. Galeria YES Brosza z miedzi i szkła, lata 60. XX w. Fot. Galeria YES
• Puchar srebrny, Spółdzielnia Pracy Rękodzieła Artystycznego Imago Artis, przed 1957. Fot. Galeria YES Puchar srebrny, Spółdzielnia Pracy Rękodzieła Artystycznego Imago Artis, przed 1957. Fot. Galeria YES
•