Geologiczne zasoby bilansowe bursztynu na koniec 2021 r. zmniejszyły się o 92.27 ton, tj. o 2.6% w stosunku do roku poprzedniego i wynoszą 3 488,57 t.
Ubytek krajowych zasobów bursztynu w roku 2021 spowodowany był prowadzoną eksploatacją oraz aktualizacją zasobów złoża Górka Lubartowska. W roku 2021 wydobycie bursztynu prowadzone było wyłącznie na złożu Górka Lubartowska-Niedźwiada. W roku 2021 wydobyto z niego łącznie 17,40 ton bursztynu (o 43.3% więcej niż w roku 2020), a prowadzona eksploatacja wykazała większą wydajność bursztynu niż zakładano w dokumentacji i projekcie zagospodarowania złoża (przyrost zasobów o 20 t).
Zmniejszenie wielkości zasobów było również wynikiem aktualizacji granic i zasobów złoża Górka Lubartowska (ubytek o 90,74 t) po wydzieleniu z jego granic nowego złoża Niedźwiada III. Udokumentowane zasoby bilansowe tego złoża wynoszą 5,68 t bursztynu, a pozabilansowe – 1,16 t. Średnia zawartość bursztynu w złożu wynosi 9,24 g/m3, natomiast średnia zasobność całego złoża szacowana jest na 38.3 g/m2. Pozyskany surowiec może mieć zastosowanie w przemyśle jubilerskim, kosmetycznym, medycznym lub chemicznym.
Złoże Górka Lubartowska jest pierwszym złożem rozpoznanym szczegółowo przez firmę Stellarium, która – po uzyskaniu koncesji w 2018 r. na jego eksploatację – rozpoczęła rok później wydobycie, uzyskując 0,7 t. W kolejnym roku było to już 12,14 t. Złoże Górka Lubartowska-Leszkowice zostało rozpoznane przez firmę White Amber.
Wydobycie bursztynu w woj. pomorskim
Z informacji otrzymanych od marszałków województw: lubelskiego, pomorskiego, warmińsko-mazurskiego i zachodniopomorskiego wynika, że w 2021 r. w wyniku robót wykonywanych w ramach zatwierdzonych projektów robót geologicznych bursztyn pozyskano jedynie na terenie województwa pomorskiego w ilości 57,5 kg. Z zebranych informacji wynika ponadto, że w województwie pomorskim zatwierdzono 2 nowe projekty robót geologicznych na poszukiwanie i rozpoznawanie złóż bursztynu, natomiast w województwie lubelskim, warmińsko-mazurskim i zachodniopomorskim w 2021 roku marszałkowie nie wydali żadnej nowej decyzji zatwierdzającej projekt robót geologicznych w celu poszukiwania i rozpoznawania złóż bursztynu.
Dodatkowo szacuje się (choć szacunek ten jest bardzo przybliżony), że corocznie możliwy jest uzysk bursztynu zbieranego na plażach w ilości około 5-6 t.
Udaremnione próby przemytu bursztynu
Z informacji uzyskanej z Departamentu Ceł Ministerstwa Finansów wynika, iż w roku 2021 Służba Celno-Skarbowa zatrzymała łącznie 140 kg bursztynu podczas prób przemytu na granicach zewnętrznych Polski (przejścia drogowe, morskie i lotnicze). Na licytacjach prowadzonych przez izby administracji skarbowej w roku 2021 sprzedano łącznie 711 kg zatrzymanego bursztynu (pochodzącego głownie z wcześniejszych zatrzymań).
Gdzie w Polsce można znaleźć bursztyn?
W Polsce potwierdzone są liczne występowania bursztynu w utworach paleogeńskich (nagromadzenia in situ) i czwartorzędowych (nagromadzenia wtórne). Poza wystąpieniami bursztynu w strefie plażowej Morza Bałtyckiego (zwłaszcza części wschodniej), które są przedmiotem zbieractwa kolekcjonerskiego i „zawodowego” (tzw. poławiacze bursztynu), złoża bursztynu zlokalizowane są także w województwie pomorskim oraz lubelskim. W osadach paleogeńskich bursztyn występuje in situ w strefach przybrzeżnych morza eoceńskiego. W strefie północnej (tzw. delta chłapowsko-sambijska) najlepiej rozpoznany jest rejon Chłapowa, gdzie osady bursztynonośne (tzw. „niebieska ziemia”) występują na głębokości 60 – 130 m. W strefie południowej (tzw. delta Parczewa) w rejonie Parczewa, paleogeńskie osady bursztynonośne w wielu rejonach występują płycej, bo na głębokości do 20 – 30 m. Złoże Górka Lubartowska (delta Parczewa) tworzą mułkowo-piaszczyste osady deltowe górnego eocenu, zawierające bursztyn. Warstwa bursztynonośna występuje poniżej złoża piasków budowlanych o średniej miąższości około 12 m. W osadach paleogeńskich bursztyny występują również w rejonie Możdżanowa koło Ustki – w piaskach i żwirkach górnoeoceńskich, tworzących krę glacjalną w osadach czwartorzędowych. Seria bursztynonośna o średniej miąższości 1.98 m występuje tam na głębokości ok. 11 m.
Czwartorzędowe nagromadzenia bursztynu spotyka się w osadach przeniesionych przez lodowiec i rzeki polodowcowe z degradowanych utworów paleogeńskich, głównie osadów delty chłapowsko-sambijskiej. Nagromadzenia bursztynu spotyka się również na plażach bałtyckich od Kołobrzegu do granicy państwa na Mierzei Wiślanej, gdzie występuje on w plażowych osadach kopalnych i współczesnych.
Na podstawie: Bilans zasobów złóż kopalin w Polsce – według stanu na 31.12.2021
Polecamy:
Bilans zasobów złóż bursztynu w Polsce w 2020 r.
Bilans zasobów złóż bursztynu w Polsce w 2019 r.
Bilans zasobów złóż bursztynu w Polsce w 2018 r.
Bilans zasobów złóż bursztynu w Polsce w 2016 r.
Bilans zasobów złóż bursztynu w Polsce
Bilans perspektywicznych zasobów bursztynu w Polsce