Czy rozumiemy biżuterię? Czy biżuteria i jej twórcy czują się rozumiani? Co i o czym chcieliby nam powiedzieć, jak do nas przemówić, oddając nam dzieło sztuki, wyrób, nierzadko towar. Co chcieliby powiedzieć nam biżuterią? Czego możemy dowiedzieć się od niej i o niej? Znalezienie odpowiedzi na te – i inne – pytania to zadanie uczestników 32. edycji Międzynarodowego Konkursu Sztuki Złotniczej – wiodącego wydarzenia Legnickiego Festiwalu SREBRO 2024, którego temat brzmi EMPATIA.
Biżuteria – obiekt z zestawu przedmiotów niekoniecznych – jeśli już pojawia się w polu widzenia, nieuchronnie absorbuje sobą uwagę, zmusza do obserwacji, interpretacji, kontemplacji. Jest egoistyczna. A przynajmniej często taka bywa. Tymczasem współcześni projektanci (wszystkiego) nieustannie akcentują potrzebę zrównoważonego projektowania (sustainable design), konieczność przekierowania uwagi na zrozumienie potrzeb, oczekiwań i nostalgii użytkownika, perspektywę doświadczeń odbiorcy, kryteria niezbędności, społeczną i ekologiczną odpowiedzialność. Owe sprzeczne perspektywy (historyczna i obecna) przecinają się dość rzadko, ale właśnie w obszarze wspólnym mają szansę powstać rozwiązania, które nie tylko zauważamy, ale także zapamiętujemy.
Biżuteria – obiekt wysyłający trudny do przeoczenia komunikat w sposób szczególny może być także generatorem dialogu, skupienia, uwagi, koncentracji, empatii. Niełatwe założenie w epoce nadmiaru powierzchownych impulsów, intensywnych bodźców wizualnych, stylistycznych ekscesów wspomaganych przez coraz bardziej zaawansowane algorytmy sztucznej inteligencji.
Zapraszamy do twórczego zastanowienia się nad funkcją, istotą i znaczeniem współczesnej biżuterii z pozaegoistycznej perspektywy twórcy rozumiejącego potrzeby wymagającego odbiorcy.
Prof. Sławomir Fijałkowski
Zaproszenie do udziału w konkursie organizatorzy kierują do twórców z całego świata: złotników, projektantów, artystów profesjonalnych i amatorów. Każda edycja konkursu odbywa się pod innym hasłem przewodnim, nawiązując do istotnych, uniwersalnych problemów i zagadnień współczesnego świata i współczesnych ludzi, ujmowanych w perspektywie społecznej, kulturowej, socjologicznej czy antropologii życia codziennego. Wyzwaniem aktualnej edycji została twórcza refleksja nad zagadnieniem EMPATII. Konkurs ma charakter artystyczny – organizatorzy pozostawiają uczestnikom pełną dowolność w doborze technik i materiałów.
Co roku udział w wydarzeniu zgłasza blisko 200 artystów z ok. 30 krajów świata. Spośród nadesłanych do Legnicy prac międzynarodowe grono jury wyłania kilkadziesiąt obiektów, które tworzą wystawę pokonkursową, oraz przyznaje nagrody. Odrzucone przez jurorów prace tradycyjnie prezentowane są podczas Festiwalu SREBRO w Holu Starego Ratusza, dzięki czemu odbiorcy mają możliwość porównania własnych opinii z werdyktem jurorów.
Konkurs Sztuki Złotniczej organizowany jest przez Galerię Sztuki w Legnicy od 1979 r. (początkowo jako Ogólnopolski Przegląd Form Złotniczych). To jedna z najstarszych inicjatyw na rzecz promocji współczesnej biżuterii artystycznej w Europie wspierająca kreatywne poszukiwania w obrębie niszowej dziedziny na styku sztuki, rzemiosła i wzornictwa.
Empatia to ta wyjątkowa wrażliwość i otwartość na świat, która stoi u podłoża artystycznej kreatywności. To troska, jaką artysta, twórca, projektant, kreator kieruje wobec dzieła, twórczości, przedmiotu, bytu, które konstytuuje. To również jego wyrozumiałość wobec odbiorcy definiowanego jako świat zewnętrzny wobec dzieła i środowiska, w którym będzie ono żyć własnym życiem. To w końcu „gotowość na”, zaufanie i zrozumienie, jakimi ten ostatni obdarza autora i jego twórczość.
Produkcja, towary i zakupy stają się spersonalizowane. To zbliża biżuterię autorską do rangi dzieła sztuki – niepowtarzalnego przedmiotu-podmiotu, medium, które w odróżnieniu od efektów masowej produkcji jest unikalne, jedyne w swoim rodzaju i na świecie. Które jest odbierane przez oryginalne i jedyne w swoim rodzaju osoby, z których każda stanowi niepowtarzalną kombinację genów, neuronów, komórek, flory bakteryjnej, chromosomów, hormonów, cech osobowościowych i emocji, a także sposobów internalizacji świata, będących wynikiem niepowtarzalnych przeżyć i okoliczności.
Sztuka bez empatii nie jest sztuką a produkcją. (Wy)twórca pozbawiony jej jest tylko egoistą albo szaleńcem. Nieempatyczny adresat nie stanie się otwartym odbiorcą. Każdy przekaz i każdy odbiór stanie się osobną historią pod warunkiem, że zaistnieją w empatycznym uniwersum.
Czy rozumiemy biżuterię? Czy biżuteria i jej twórcy czują się rozumiani? Co i o czym chcieliby nam powiedzieć, jak do nas przemówić, oddając nam dzieło sztuki, wyrób, nierzadko towar. Co chcieliby powiedzieć nam biżuterią? Czego możemy dowiedzieć się od niej i o niej?dr Justyna Teodorczyk
Termin nadsyłania prac: 20 stycznia 2024 r.
Udział w konkursie jest bezpłatny – uczestnicy pokrywają jedynie koszty wysyłki i zwrotu prac.
Wystawa pokonkursowa prac zakwalifikowanych będzie prezentowana w ramach Legnickiego Festiwalu SREBRO w Galerii Sztuki w Legnicy w miesiącach kwiecień-czerwiec 2024 r. Kulminacja Legnickiego Festiwalu SREBRO wraz ogłoszeniem laureatów Konkursu odbędzie się w terminie 10-11 maja 2024 r.
Więcej informacji: Międzynarodowy Konkurs Sztuki Złotniczej EMPATIA