Ogromna kolekcja dzieł bursztynowych, nawiązujących swą formą i technikami wykonawczymi do dokonań mistrzów gdańskich w okresie świetności artystycznego bursztynnictwa w Rzeczypospolitej Obojga Narodów, a wykonanych w całości w pracowni Lucjana Myrty, została przez niego powierzona w trwały depozyt Muzeum Zamkowemu w Malborku. Pierwsza wystawa tej kolekcji zostanie udostępniona publiczności już w dniu 17 kwietnia br. o godz. 17.00 i potrwa do końca maja. Przed sześciu laty kolekcja ta w nieco odmiennym zestawie eksponatów była prezentowana w Ratuszu Głównego Miasta w Gdańsku, dając początek Oddziałowi Bursztynu w Muzeum Historycznym Miasta Gdańska. Pierwszą wystawę Oddziału Bursztynu, złożoną wyłącznie z dzieł pracowni Lucjana Myrty w liczbie około 200, urządzono w podstawowej siedzibie tego muzeum, w reprezentacyjnych salach Ratusza. Wystawa zatytułowana „Polskie klejnoty morza” została otwarta 10 lipca 2000 r. i cieszyła się wyjątkowym zainteresowaniem, zarówno w letnim sezonie turystycznym jak i poza nim.
Prace Myrty: szkatuły, naczynia, rzeźby figuralne i różnorodne przedmioty dekoracyjne imponowały ogromem użytego materiału bursztynowego, swoją dużą skalą (z reguły większą od dawnych dzieł bursztynowych) i charakterystycznym zestawieniem pięknych naturalnych, odmian barwnych bursztynu, bez ich żadnej sztucznej korekty. Powszechnie podziwiano precyzję zapomnianych od dwustu lat technik w rzeźbie figuralnej, reliefie, intaglio, grawerunkach i eglomizowaniu.
Kolejna wystawa „Skarby bursztynu” zorganizowana przez Dział Bursztynu Muzeum Historycznego Miasta Gdańska, który od momentu przeprowadzki do nowej siedziby zaczęto odkreślać jako Muzeum Bursztynu, miała miejsce w częściowo odrestaurowanym Zespole Przedbramia w maju 2002 roku. Jej trzonem nadal były prace Lucjana Myrty (powiększone o 11 nowych obiektów). Władze Gdańska porozumiały się z autorem co do nabycia w przyszłości całej kolekcji dzieł gotowych i okazów przyrodniczych bursztynu (w tym największego na świecie zbioru wielkich brył z różnych złóż i nagromadzeń) jako integralnego zestawu dokumentującego jego wyjątkową pasję kolekcjonerską – niestety niesłychanie kosztowną.
Niestety w praktyce porozumienie to okazało się niemożliwe do zrealizowania. Po ukończeniu rewaloryzacji Zespołu Przedbramia jego ciasne pomieszczenia w dawnej wieży więziennej i tak zwanej „Szyi” kolidowały zarówno ze skalą wielkich obiektów, jak i ich bogatą, reprezentacyjną formą. Dlatego też na uroczystym otwarciu gdańskiego Muzeum Bursztynu w dniu 28 czerwca 2006 r. znaczna część kolekcji Lucjana Myrty nie została wyeksponowana, lecz pozostała w magazynach muzealnych.
Na tym tle doszło do sporu między dyrekcją muzeum a autorem, który w końcu odsprzedał Gdańskowi jedynie niewielką część kolekcji (na szczęście zawierającą pięknie inkrustowany bursztynem zabytkowy stolik i szkatułę wzorowaną na zabytku łączonym z królem Stanisławem Leszczyńskim, a także zestawy okazów wyjątkowych odmian barwnych bursztynu). Gros kolekcji po dwóch miesiącach od otwarcia gdańskiego Muzeum Bursztynu zostało przeniesione do Malborka w wyniku porozumienia z dyrekcją Muzeum Zamkowego.
Przez parę miesięcy dzieła Myrty eksponowane były w Szwecji jako suplement do wystawy zabytków z Malborka. Obecnie uzupełnione o liczne nowe, nieznane dotąd prace przez okres wiosenny będą eksponowane w 400-metrowej sali zamkowej, piętro wyżej niż słynna już dotychczasowa kolekcja malborska.
Na lato kolekcja artystyczna i przyrodnicza Myrty (od 12 czerwca do 16 września br.) zostanie wyeksponowana w Krakowie na Wawelu. Tam po raz pierwszy zostanie przedstawiony wielki skarbiec o konstrukcji czysto bursztynowej, jedynie wsparty na nogach ze złoconego brązu. Skarbiec ten, wzorowany na pięknym meblu z wersalskiej sypialni królowej Marii Antoniny zawiera w sobie kilkadziesiąt kilogramów bursztynowych detali – więcej niż cała dekoracja ścian Bursztynowej Komnaty w Carskim Siole. Od jesieni skarbiec będzie eksponowany w Malborku.
Z kilkuset obiektów już zgromadzonych przedstawiamy na fotografiach 3 szkatuły, dwie podobne do tych, które w XVII wieku robiły „dyplomatyczne kariery” jako dary wymieniane miedzy monarchami, i jedną współczesną.


fotografie:
1. Szkatuła „Adrianna” – 1997 r.. Bursztyn naturalny, kieł mamuta i złoto płatkowe, spoiny we wnętrzu z żywicy poliestrowej z wypełniaczem.
Wymiary: 46 x 60 x 41 cm. Masa 19.950 gramów.
Największa ze szkatuł w kolekcji Myrty, nazwana imieniem starszej córki. Wzorowana jest na sepecie zachowanym w drezdeńskich Zbiorach Grünes Gewölbe, wykonanym w norymberskiej pracowni Jamnitzera pod koniec XVI wieku. Podobnie jak oryginał zachowuje cechy stylowe późnego renesansu, a szczególnie rygor porządków architektonicznych.
2. Szkatuła Ewelina – 1998 r. Zbudowana wyłącznie z bursztynu naturalnego.
Wymiary: 46 x 51 x 36 cm. Masa 17.000 gramów. Nazwana imieniem młodszej córki autora. Wzór zapożyczony ze skrzyni hebanowej, wykonanej w warsztacie Jamnitzerów w Norymberdze pod koniec XVI wieku, oryginał w zbiorach drezdeńskiego Grünes Gewölbe.
3. Szkatuła „secesyjna” – 1996 r. Bursztyn naturalny w różnych odmianach barwnych. Masa 5580 gramów. Wymiary 30 x 35 x 27 cm.