Wśród bursztynowych prezentów przekazanych pisarzowi były między innymi wręczona przez rektora Uniwersytetu Gdańskiego profesora Andrzeja Ceynowę bursztynowa fajka. „Grass jest znany ze swej wielkiej miłości do fajek i fajczarstwa, a bursztynowa fajka miała tym bardziej nawiązywać do jego rodzinnego miasta” – objaśniał Adam Bączkowski, kierownik Biura Informacji i Promocji UG. Prezentem od Marszałka Senatu RP Bogdana Borusewicza była kryształowa karafka zdobiona srebrem i bursztynem autorstwa Mariusza Drapikowskiego. Marszałek Województwa Pomorskiego Jan Kozłowski podarował wykonaną na specjalne zamówienie w galerii Wydra rzeźbę turbota – tytułowej ryby z jednej z książek pisarza. Prezentem od Prezydenta Miasta Gdańska było bursztynowo-srebrne pióro z pracowni Ryszarda Wycichowskiego. Również Międzynarodowe Stowarzyszenie Bursztynników podarowało pisarzowi oraz jego małżonce dwa komplety biżuterii pochodzącej z pracowni Mariusza Gliwińskiego – dla niej broszę i pierścień, a dla niego spinki do mankietów oraz krawata. Jak podkreśla Ewa Rachoń, wiceprezes Stowarzyszenia Bursztynników oraz sekretarz Stowarzyszenia Güntera Grassa w Gdańsku, „w najnowszej książce Grassa ‘Przy obieraniu cebuli’, bursztyn jest nie mniej ważnym od cebuli elementem”. Książka jest pełna metafor, jedna z nich, właśnie obieranie cebuli, to proces wspominania, czyli zdejmowania kolejnych warstw z pamięci. Pod każdą kolejną warstwą znajduje się wspomnienie faktu czy myśli, które przez lata zbudowały osobowość pisarza. Natomiast bursztyn jest metaforą pamięci – niewymazywalnego i trwałego obrazu przeszłości. Każdy z opisywanych kawałków ma w sobie głębię, inkluzję, zakonserwowaną zawartość pamięci: „..przejrzysty kawałek bursztynu, w którym prehistoryczny owad zachował się tak, jakby żył w dzisiejszych czasach.” oraz „Bursztyn utrzymuje, że przypomina więcej niż się nam może podobać. Konserwuje to, co dawno miało być strawione, wydalone. Zachowuje się w nim wszystko, co ogarnął jeszcze w miękkim, jeszcze płynnym stanie.” Cieszy fakt, że tak związany z Gdańskiem, Światową Stolicą Bursztynu, pisarz, otrzymał bursztynowe prezenty. Ale ważne jest przede wszystkim to, że używa tego bardzo „gdańskiego” kamienia w swej twórczości, widzi w nim głębię, historię, „inkluzje pamięci”... Możemy mieć nadzieję, że ten coraz bardziej widoczny trend wręczania bursztynowych prezentów, które są nierozerwalnie związane z Gdańskiem, znajdzie w stolicy bursztynu wielu naśladowców.
Günter Grass
Urodzony w Wolnym Mieście Gdańsku w 1927 roku pisarz niemiecki (choć wielu nazywa go pisarzem gdańskim), laureat nagrody Nobla w dziedzinie literatury w 1999 roku. Tytuły doktora honoris causa nadały mu senaty Uniwersytetu Gdańskiego (za wybitną twórczość literacką oraz wkład w polsko-niemieckie pojednanie) oraz Poznańskiego. W 1993 Rada Miasta przyznała pisarzowi tytuł Honorowego Obywatela Miasta Gdańska.
Foto: Ewa Rachoń