Geologiczne zasoby bilansowe na koniec 2022 r. zwiększyły się w stosunku do roku poprzedniego i wynoszą 3 491 ton bursztynu za sprawą udokumentowania w powiecie lubartowskim nowego złoża – Niedźwiada Kolonia II o zasobach 3,33 t.
Niedźwiada Kolonia II to złoże wydzielone ze złoża Górka Lubartowska, a bursztyn jest tu kopaliną towarzyszącą kruszywu naturalnemu i osadom glaukonitonośnym. Pozyskany z tego złoża surowiec może mieć zastosowanie w przemyśle jubilerskim i medycznym.
Wydobycie bursztynu – tylko 40 kg
W roku 2022 nie prowadzono wydobycia pomimo aktywnych siedmiu koncesji dla złóż: Górka Lubartowska VIII, Górka Lubartowska IX, Górka Lubartowska-Leszkowice, Górka Lubartowska-Niedźwiada, Leszkowice 1, Niedźwiada II i Niedźwiada III.
Z informacji otrzymanych przez PIG-PIB od marszałków województw: lubelskiego, pomorskiego, warmińsko-mazurskiego i zachodniopomorskiego wynika, że w 2022 roku w wyniku robót wykonywanych w ramach zatwierdzonych projektów robót geologicznych bursztyn pozyskano jedynie na terenie województwa pomorskiego – w ilości 40 kg.
W roku 2022 na terenie województwa pomorskiego zatwierdzono 3 nowe projekty robót geologicznych na poszukiwanie i rozpoznanie złóż bursztynu, na terenie województwa lubelskiego – jeden (zakończony udokumentowaniem złoża Niedźwiada Kolonia II), natomiast na terenie pozostałych dwóch województw marszałkowie nie wydali żadnej nowej decyzji zatwierdzającej takie projekty robót.
Szacuje się (choć szacunek ten jest bardzo przybliżony), że corocznie możliwy jest uzysk bursztynu zbieranego na plażach w ilości około 5 – 6 ton.
Udaremnione próby przemytu bursztynu
Z informacji uzyskanej z Krajowej Administracji Skarbowej wynika, iż w roku 2022 Służba Celno-Skarbowa zatrzymała łącznie 11,6 kg bursztynu podczas prób przemytu na granicach zewnętrznych Polski (przejścia drogowe, morskie i lotnicze). W wyniku licytacji sprzedano 1 433 kg zatrzymanego bursztynu. Ponadto podczas kontroli w jednej ze spółek, w sprawie niezwiązanej z przemytem, zabezpieczono 166 kg bursztynu.
Gdzie w Polsce występują złoża bursztynu?
W Polsce potwierdzone są liczne występowania bursztynu w utworach paleogeńskich (nagromadzenia in situ) i czwartorzędowych (nagromadzenia wtórne). Poza wystąpieniami bursztynu w strefie plażowej Morza Bałtyckiego (zwłaszcza części wschodniej), które są przedmiotem zbieractwa kolekcjonerskiego i „zawodowego” (tzw. poławiacze bursztynu), złoża bursztynu zlokalizowane są także w województwie pomorskim oraz lubelskim. Na W osadach paleogeńskich bursztyn występuje in situ w strefach przybrzeżnych morza eoceńskiego. W strefie północnej (tzw. delta chłapowsko-sambijska) najlepiej rozpoznany jest rejon Chłapowa, gdzie osady bursztynonośne (tzw. „niebieska ziemia”) występują na głębokości 60 – 130 m.
W strefie południowej (tzw. delta Parczewa) w rejonie Parczewa paleogeńskie osady bursztynonośne w wielu rejonach występują płycej, bo na głębokości do 20 – 30 m. Złoże Górka Lubartowska (delta Parczewa) tworzą mułkowo-piaszczyste osady deltowe górnego eocenu, zawierające bursztyn. Warstwa bursztynonośna występuje poniżej złoża piasków budowlanych o średniej miąższości około 12 m.
W osadach paleogeńskich bursztyny występują również w rejonie Możdżanowa koło Ustki – w piaskach i żwirkach górnoeoceńskich, tworzących krę glacjalną w osadach czwartorzędowych. Seria bursztynonośna o średniej miąższości 1.98 m występuje tam na głębokości ok. 11 m.
Czwartorzędowe nagromadzenia bursztynu spotyka się w osadach przeniesionych przez lodowiec i rzeki polodowcowe z degradowanych utworów paleogeńskich, głównie osadów delty chłapowsko-sambijskiej. Nagromadzenia bursztynu spotyka się również na plażach bałtyckich od Kołobrzegu do granicy państwa na Mierzei Wiślanej, gdzie występuje on w plażowych osadach kopalnych i współczesnych.
Źródło: Bilans zasobów złóż kopalin w Polsce – według stanu na 31.12.2022