Aktualności

Skarb Średzki, odnaleziony przypadkowo w 1988 roku w Środzie Śląskiej podczas prac budowlanych, pozostaje jednym z najniezwyklejszych odkryć jakie miały miejsce w XX w. W Muzeum Narodowym we Wrocławiu można go oglądać tradycyjnie przez ostatnie trzy miesiące roku. 

Zespół unikatowych średniowiecznych klejnotów królewskich i cesarskich, pochodzących prawdopodobnie ze skarbca władcy Czech Karola IV, będący zastawem za udzieloną pożyczkę, został ukryty w połowie XIV w. i pozostawał nieznany przez ponad 600 lat. Nietypowe okoliczności odnalezienia skarbu i jego ogromna wartość sprawiły, że stał się publiczną sensacją i wywołał wiele dyskusji, dociekań i spekulacji. Na obrzeżu prowadzonych wokół Skarbu Średzkiego badań naukowych powstawały przez lata teorie, legendy i osobliwa „mitologia”, która sama w sobie jest fascynującym tematem z zakresu kultury i historii. Ona właśnie jest tematem tegorocznej prezentacji, która obejmuje nie tylko same niezwykłe zabytki Skarbu ze ślubną koroną królewską na czele, ale też dokumenty, artykuły prasowe, relacje i fotografie.

Skrywający wiele tajemnic, najbardziej niezwykły zespół wyrobów złotniczych, który mógłby być chlubą i ozdobą najbogatszych kolekcji muzealnych, bezcenny, związany z wielkimi tego świata, zdobiący zapewne głowę i piersi najpiękniejszej kobiety średniowiecza, magnetyczny, po prostu… zjawiskowy. Tym wszystkim jest Skarb Średzki. Zgodnie z wieloletnią już tradycją ponownie wraca do Muzeum Narodowego we Wrocławiu i pozwala nam cieszyć oczy do końca bieżącego roku – podsumował dyrektor Muzeum Narodowego we Wrocławiu Piotr Oszczanowski.

Skarb Średzki uważany jest za jedno z najważniejszych znalezisk tego rodzaju w Europie, przede wszystkim ze względu na obecność arcydzieła średniowiecznej sztuki złotniczej: złotej korony kobiecej, niezrównanej w swej urodzie i kunszcie wykonania. Oprócz korony prezentowane są też pozostałe elementy skarbu: klejnoty, złote i srebrne monety oraz fragmenty naczyń ceramicznych, w których skarb został zabezpieczony przez swych średniowiecznych właścicieli.

Historia odnalezienia Skarbu Średzkiego

W maju 1988 r., na podmiejskim wysypisku w Środzie Śląskiej, odnaleziono złote przedmioty, które trafiły tam wraz z ziemią i gruzem z prac rozbiórkowych na terenie Starego Miasta. Wiadomość o odkryciu przyciągnęła wkrótce poszukiwaczy amatorów i dotarła do służb archeologicznych. W wyniku przeprowadzonej akcji odzyskano złote i srebrne przedmioty, które po scaleniu stworzyły unikatowej wartości zespół średniowiecznych klejnotów i monet. Miejsce i prawdopodobny czas ukrycia drogocennych przedmiotów i monet – przed połową XIV w. – oraz charakter klejnotów pozwalają przypuszczać, że stanowiły one bankowy depozyt zastawny, pochodzący ze skarbca Luksemburgów, z czasów panowania Karola IV. Wiadomo, że władca ten zaciągał pożyczki u żydowskich bankierów w Środzie Śląskiej.

Skarb został przekazany do zbiorów Muzeum Narodowego we Wrocławiu i po raz pierwszy pokazany tam w 1997 r., następnie znalazł się, jako depozyt na ekspozycji w Środzie Śląskiej. Co roku Skarb prezentowany jest w Środzie Śląskiej od stycznia do końca września, natomiast we wrocławskim Muzeum Narodowym można go oglądać przez ostatnie trzy miesiące w roku.


Wystawa „Skarb Średzki. Mity i legendy”
Muzeum Narodowe we Wrocławiu
2 października – 29 grudnia 2024
Kurator: Jacek Witecki
Więcej informacji: Muzeum Narodowe we Wrocławiu 

• Skarb Średzki - klejnoty. Fot. A. Podstawka, MNWr Skarb Średzki - klejnoty. Fot. A. Podstawka, MNWr
• Skarb Średzki - korona. Fot. A. Podstawka, MNWr Skarb Średzki - korona. Fot. A. Podstawka, MNWr
• Skarb Średzki - zapona. Fot. A. Podstawka, MNWr Skarb Średzki - zapona. Fot. A. Podstawka, MNWr
• Skarb Średzki - zawieszki. Fot. A. Podstawka, MNWr Skarb Średzki - zawieszki. Fot. A. Podstawka, MNWr
• Skarb Średzki - zawieszki. Fot. A. Podstawka, MNWr Skarb Średzki - zawieszki. Fot. A. Podstawka, MNWr
•