Bursztyn bałtycki (sukcynit) to żywica kopalna licząca sobie ok. 40 milionów lat. Spośród innych żywic wyróżnia się wiekiem, zawartością kwasu bursztynowego 3-8% oraz wyjątkową urodą. Obecnie prawie połowa światowego wydobycia bursztynu bałtyckiego pochodzi z Sambii z kopalni Plażowej w Jantarnym.

Możdżanowo stanowi nie tylko potencjalny obszar inwestycji wydobywczych, lecz także unikalną atrakcję geoturystyczną.

Ludzi od najdawniejszych czasów fascynowało poszukiwanie i wydobywanie bursztynu na obszarze Polski. Pradawne kopalnie bursztynu bałtyckiego oraz różnego rodzaju znaleziska występują na obszarze wschodniej części Niziny Środkowopolskiej, Wysoczyzny Podlaskobiałoruskiej, zachodniej i wschodniej części Pojezierza Pomorskiego oraz Pobrzeża Południowobałtyckiego. Jest to obszar, który znajduje się między deltami eoceńskich rzek płynących z lasów porastających obszary lądowe w paleogenie (Sałaciński, Łazowski 2008).

Bursztyn bałtycki, kopalna żywica, był ceniony już w czasach neolitycznych. Ludzie zbierają bursztyn nad wybrzeżem Bałtyku od przynajmniejod 13 000 lat. Natomiast sam bursztyn powstawał z żywicy roślin rosnących już przynajmniej 320 mln lat temu (Grimaldi, 2009). Bursztyn bałtycki pochodzi z żywicy sosny, przez naukowców nazwanej Pinus succinifera. Drzewo to rosło na terenach północnej Europy, aż do Uralu. Obecnie, bursztyn bałtycki jest znajdowany na terenie Litwy, Łotwy, Estonii, Polski i Rosji. Czasami, w wyniku wymycia bursztynu z wybrzeży Bałtyku, można go znaleźć także na brzegach Danii, Norwegii i Anglii (Singer, 2008) oraz, po przetranportowaniu przez lodowce, na terenach Ukrainy i dalej. Około 90% wydobytego bursztynu na świecie pochodzi z Obwodu Kaliningradzkiego (Rosja). Znajduje się tam największa odkywkowa kopalnia bursztynu (Lurie, Mappen, 2004). Bursztyn jest substancją organiczną. Mimo tego że, nie jest zmineralizowany, często jest klasyfikowany jako kamień szlachetny o genezie organicznej (Singer, 2008) i używany, już od czasów starożytnych, jako kamień dekoracyjny.

Truizmem jest już dzisiaj stwierdzenie, że społeczności pradziejowe Europy Środkowej utrzymywały ze sobą kontakty handlowe. W wielu przypadkach celem był obrót bursztynem, zarówno jako surowcem, jak też gotowymi wyrobami. W literaturze oraz powszechnym rozumieniu utożsamiany on jest z funkcjonowaniem szlaków bursztynowych. Pojęcie to należy jednak rozumieć nie jako rzeczywista sieć dróg z faktoriami kupieckimi, lecz jako najbardziej prawdopodobne kierunki dystrybucji od grup pozyskujących bursztyn do użytkowników.

W wierzeniach średniowiecznych ludzi bursztyn wykorzystywano w medycynie świata arabskiego, a jako talizman służył do odpędzania uroków u wschodnich Turków i Chińczyków. Na podstawie powyższych informacji można więc założyć, że bursztyn mógł mieć podobne zastosowanie na terenie Europy.

Ostatnio opublikowano hipotezę sugerującą, iż to wymarłe drzewa z rodziny sośnicowatych były roślinami macierzystymi żywicy bursztynu bałtyckiego. Hipoteza ta została potwierdzona analizami spektroskopowymi w podczerwieni z użyciem transformacji Fouriera, a także badaniami z użyciem chromatografii gazowej i spektroskopii masowej.

 

 

 

 

 

 

W magiczną i leczniczą moc bursztynu wierzono od najdawniejszych czasów. Wiara ta przetrwała do dziś - obecnie bursztyn znajduje zastosowanie m.in. w leczeniu dolegliwości reumatycznych i tarczycowych oraz w kosmetyce.
Bursztyn bałtycki (sukcynit) to kopalna żywica, która powstała w warunkach naturalnych przed 45 milionami lat. Mimo wielu procesów, jakim żywica podlegała zmieniając się w bursztyn, nadal pozostaje w stadium fosylizacji, tzn. procesów utleniania oraz polimeryzacji. Jako że proces ten trwa nadal, bursztyn stale się zmienia, można zatem przyjąć, że jest to "żyjący" kamień, a przy tym przyjazny człowiekowi.

Jedną z właściwości bursztynu bałtyckiego jest bogactwo jego odmian, polegające na wielkim zróżnicowaniu stopnia przezroczystości bursztynu i jego barwy – od jasnożółtej poprzez odcienie żółci do barwy białej, niebieskawej, zielonkawej, beżowej i brązowej. To bogactwo barw bursztynu czyni go poszukiwanym i cenionym surowcem w sztuce ludowej i jubilerstwie.


Złoża bursztynu bałtyckiego, które mają lub miały znaczenie przemysłowe, występują tylko w Rosji, Polsce, na Ukrainie i w Niemczech. Nazwy więc takie jak bursztyn bałtycki, bursztyn ukraiński i bursztyn saksoński (albo wymiennie bitterfeldzki) oznaczają ten sam rodzaj bursztynu, są niejako synonimami nazwy sukcynit. Złoża tego bursztynu należą do złóż wtórnych pochodzenia osadowego, co oznacza, że przed ich ostatecznym zdeponowaniem przeszły mniej lub bardziej odległy transport.

Bryłki bursztynu wydobywane w sambijskich kopalniach lub znajdowane na nadbałtyckich plażach są zastygłą żywicą drzew iglastych, których gatunku do dziś nie udało się ostatecznie ustalić. W XIX wieku oznaczono je jako gatunek zbiorczy - sosna bursztynodajna, Pinus succinifera, co potwierdził Kurt Schubert w roku 1961. Sosny te rosły ponad 45 milionów lat temu (w eocenie) w lasach mieszanych na kontynencie zwanym Fennoskandią.