Aktualności

Do końca kwietnia 2020 r. w Galerii Palowej w Ratuszu Głównego Miasta Gdańska można oglądać wystawę poświęconą działalności złotniczej gdańskiej rodziny Stumpfów, która zasłynęła m.in. rekonstrukcją Bursztynowej Komnaty. O działalności pokoleń jubilerów opowie ponad 350 eksponatów wypożyczonych ze zbiorów gdańskich muzeów oraz w prywatnych kolekcji na całym świecie.

„Srebra od pokoleń. Gdańscy złotnicy Stumpfowie 1804-1945” to pierwsza próba ukazania twórczości pokoleń złotników od pierwszych lat XIX w. do 1945 roku. Na wystawie w Galerii Palowej zgromadzono 350 wyrobów jubilerskich: dekoracyjnych, użytkowych i sakralnych, a także okolicznościowych oraz zdjęć, które pochodzą ze zbiorów muzealnych, z zasobów kościelnych, archiwów i bibliotek z całego świata, np. z Holandii, Norwegii, Niemiec, a nawet z Australii. Blisko co czwarty eksponat został użyczony przez osoby prywatne. 

Współcześnie nazwisko Stumpfów kojarzymy przede wszystkim ze złotnictwem, ale warto pamiętać również o ich wyjątkowym bursztynowym dorobku. Ich ambicja, odwaga i świetne kwalifikacje sprawiły, że stał się prekursorem swoich czasów w artystycznym podejściu do bursztynu. „W tamtych czasach były to najlepsze na rynku wyroby z bursztynem pod względem artystycznym. Doceniano ponowne odkrycie piękna i unikalności skamieniałej żywicy, zwracano uwagę na zastosowanie połączeń z różnymi materiałami, takimi jak złoto, platyna, kość słoniowa, modny wtedy heban czy ceramika, i osiąganie przez to widowiskowych, kontrastujących efektów. Szanowano również skrupulatne analizowanie właściwości surowego bursztynu, czyli jego wielkości, przejrzystości i koloru, by w sposób przemyślany zharmonizować koncepcję ze współgrającymi materiałami” – podsumowuje Joanna Grążawska, kierownik Muzeum Bursztynu. Wprowadzenie bursztynu do tak wysoko wyspecjalizowanego zakładu sprawiło, że zyskał on na wartości – w nowej formule stał się on tworzywem równorzędnym kamieniom szlachetnym, a w niektórych przypadkach wręcz głównym motywem w arcydziełach sztuki jubilerskiej. 

Firma Moritz Stumpf & Sohn cieszyła się sławą najlepszej zajmującej się bursztynem w Europie – nic więc dziwnego, że car Mikołaj właśnie jej powierzył rekonstrukcję ruchomego wyposażenia Bursztynowej Komnaty. W latach 1911-1912 r. gdańscy rzemieślnicy zdołali uratować od rozpadu 30 wyjątkowych bursztynowych zabytków. Plany dalszej rekonstrukcji przewidywanej na 1915 r. pokrzyżowała I wojna światowa. Wojna uniemożliwiła także realizację koncepcji wystawy prezentującej carskie zbiory w Gdańsku, jaka narodziła się wśród kulturalnych elit Gdańska. Plany te udało się częściowo zrealizować dopiero w 2006 r. podczas otwarcia Muzeum Bursztynu, nowego Oddziału Muzeum Historycznego Miasta Gdańska – wśród wielu wypożyczonych zabytków zaprezentowano wtedy sześć wyjątkowej klasy obiektów pochodzących z dawnych, carskich zbiorów, które były konserwowane w firmie Stumpfów i ocalały z wojennej pożogi. Na wystawie zobaczymy m.in. kielich z nóżką wykonaną z bursztynu, zdobioną bursztynem puderniczkę oraz tablicę upamiętniającą poświęcenie S.S. Gdynia w sierpniu 1927 roku w obecności prezydenta Mościckiego.

Wystawa: „Srebra od pokoleń. Gdańscy złotnicy Stumpfowie 1804-1945”
13 grudnia 2019 – 30 kwietnia 2020
Galeria Palowa – Ratusz Głównego Miasta Gdańska
kurator: Anna Frąckowska

• Tablica upamiętniająca poświęcenie S.S. Gdynia w sierpniu 1927 r. Fot. M.K. Szczerek Tablica upamiętniająca poświęcenie S.S. Gdynia w sierpniu 1927 r. Fot. M.K. Szczerek
• Moritz Stumpf & Sohn: kielich z nóżką wykonaną z bursztynu. Fot. M.K Szczerek Moritz Stumpf & Sohn: kielich z nóżką wykonaną z bursztynu. Fot. M.K Szczerek
•