Zawieszki bursztynowe do naszyjników ze zbiorów Muzeum Północno-Mazowieckiego w Łomży

Muzeum Północno-Mazowieckie w Łomży zaprasza na wystawę „Wycinanki, bursztyny i inne skarby Kurpiów”, na której prezentowane są eksponaty ze zbiorów własnych i Skansenu Kurpiowskiego im. Adama Chętnika w Nowogrodzie.

Szczególne znaczenie na terenie Kurpiowskiej Puszczy Zielonej miało bursztyniarstwo, czyli wydobycie i obróbka miejscowego bursztynu. Wyławiano go z dna zbiorników wodnych, poszukiwano na wydmach nadrzecznych i wydobywano z dołów kopanych do głębokości nawet 8 metrów. Najwięcej bursztynu pozyskiwano w wieku XIX, szczególnie w I połowie tego stulecia. Wyrabiano z niego przede wszystkim naszyjniki do stroju kurpiowskiego złożone z gładkich, płaskich, albo „rżniętych w kanty” paciorków. Kurpianki zakładały do stroju odświętnego trzy sznury bursztynowych korali. Z bursztynu wytwarzano również guziki, różne zawieszki do naszyjników, bransoletki, pierścionki, różańce, gryzaczki dla niemowląt, a także klamerki do wstążek przy męskich kapeluszach, cygarniczki, spinki oraz rączki do lasek. Przemysł bursztyniarski istniał do I wojny światowej. Obecnie można jeszcze znaleźć bursztyn przy kopaniu fundamentów, rowów czy regulowaniu rzek, są również ludzie, którzy potrafią go obrabiać wydobywając z niekształtnej bryłki świetlistość i całe piękno „kurpiowskiego złota”. Na wystawie  prezentowane są bryłki bursztynu nieobrobionego, bursztyn szlifowany i wyroby wykonywane na obszarze Kurpiowszyzny: naszyjniki, medaliony, zawieszki, krzyżyki, różańce, wisiorki, spinki, bransoletki, pierścionki, guziki, klamerki, broszki, jak również charakterystyczne dla tego regionu ozdoby wnętrza chałup: kierce i pająki.

Zbiór działu bursztynu w Muzeum Północno-Mazowieckim w Łomży, mimo że w stosunku do eksponatów w innych działach muzeum ilościowo nieliczny (1300 obiektów), jest unikalnym zbiorem regionalnym w Polsce, bogato dokumentującym niewielki fragment wielowiekowych dziejów wydobywania i obróbki bursztynu na terenach nadnarwiańskich. Oprócz form naturalnych bursztynu oraz regionalnych wyrobów znajdują się tam także narzędzia do poszukiwania i wydobywania bursztynu, warsztaty do obróbki surowca bursztynowego (tokarki i obrabiarki), półwyroby i materiały pomocnicze do obróbki bursztynu oraz surowiec i wyroby spoza obszarów nadnarwiańskich.

Wystawa „Wycinanki, bursztyny i inne skarby Kurpiów”
Muzeum Północno-Mazowieckie w Łomży
ul. Dworna 22c
wystawa czynna do 31 stycznia 2013 r.

Więcej informacji:
Muzeum Północno-Mazowieckie w Łomży