Skrzydlaty sfinks z profilu wykonany z bursztynu; poł. V w. p.n.e. Melfi

Rzymsko-Germańskie Muzeum w Kolonii (Niemcy) od 28 stycznia br. zaprasza na wystawę „Bursztynowe skarby. Amulety i biżuteria z antycznej Basilikaty”, na której prezentowane będą znalezione w tym regionie antyczne wyroby z bursztynu, m.in. biżuteria i przedmioty związane z wierzeniami ludów zamieszkujących te ziemie w okresie VII-V w. p.n.e.

Ciepły, lekki i połyskujący – własności bursztynu są wyjątkowe i nietypowe jak na kamień ozdobny. Właśnie dlatego od czasów antycznych jest on owiany legendami, przypisuje mu się magiczne i zdrowotne właściwości. Od wieków wykonywano z niego głównie ozdoby i amulety oraz wkładano do grobów zmarłych. W jaki jeszcze sposób wykorzystywano bursztyn w dawnych wiekach dowiemy się na wystawie prezentującej archeologiczne odkrycia w regionie Basilikata w południowych Włoszech – od 28 stycznia do 25 kwietnia będzie można ją zobaczyć w Rzymsko-Germańskim Muzeum w Kolonii (Niemcy).

Prezentowane eksponaty pochodzą głównie z okresu 7-5 wiek p.n.e. Właśnie na ten czas przypada rozkwit tradycji luksusowych pochówków w Basilikacie, która stała się częścią kompleksowej sieci handlowej opartej o bursztyn. Bursztyn, którym handlowano i obrabiano w czasach antycznych, pochodził z północnej części kontynentu, przede wszystkim znad mórz Północnego i Bałtyckiego, gdzie był zbierany na plażach. Szlak handlowy prowadził przez centralną Europę przez Alpy do regionu Adrii, skąd dalej trafiał do odbiorców w całym basenie Morza Śródziemnego.  

Wspaniałe naszyjniki kilkakrotnie owijane wokół szyi, kolczyki, paski i amulety z bursztynu były częścią wyposażenia trumny kobiety z Basilikaty – regionu mało znanego, jednak bogatego w odkrycia związane z bursztynem. Określane one są mianem antycznych dzieł sztuki małego formatu o wyjątkowo wyrafinowanym wykonaniu. Na wystawie będą prezentowane popularne w tamtym czasie motywy, takie jak damskie głowy, sfinksy oraz figury sakralne. Oprócz wiodących motywów i form ważny był także materiał, w którym zostały wykonane – bursztyn, któremu ówcześnie przypisywano znaczenie magiczne i ochronne. Jednym z ulubionych motywów, który występuje w licznych wariantach, jest uskrzydlona figura kobiety – uplasowana między ludźmi a bogami i symbolizująca przejście zmarłych do innego świata. Wkładano go do grobów, ponieważ wierzono, że światło zaklęte w bursztynie towarzyszy zmarłemu podczas tej podróży. To pokazuje, że magiczno-ochronne moce bursztynu wynikały w ich przekonaniu również z naturalnych cech tego kamienia.

Wystawa „Bursztynowe skarby“ była dotychczas prezentowana w kilku ważnych muzeach archeologicznych w Europie: w Tunezji, Rumunii, Grecji i Szwajcarii. W Rzymsko-Germańskim Muzeum w Kolonii można ją oglądać do 25 kwietnia 2011 r. Jej organizatorem jest Soprintendenza per i Beni Archeologici rejonu Basilikaty, przy wsparciu Włoskiego Ministerstwa Spraw Zagranicznych oraz Ministero per i Beni e le Attività Culturali.

Na podstawie materiałów prasowych

Polecamy:
Bursztynowy Szlak
Bursztyn w magii i lecznictwie