Aktualności

Rosjanie ogłosili zwycięstwo w walce z nielegalnymi kopaczami i przemytnikami bursztynu w Obwodzie Kaliningradzkim, tymczasem statystyki polskich służb celnych zdają się temu przeczyć. O sytuacji na przejściach granicznych opowiada Ryszard Chudy, rzecznik prasowy Izby Celnej w Olsztynie. 

Niedawno poinformował pan, że prawie wyeliminowano przemyt papierosów i alkoholu z Obwodu Kaliningradzkiego, a ich miejsce zastąpił bursztyn. Co jest przyczyną tej zmiany?  

Rzeczywiście przemyt alkoholu to już historia – po stronie rosyjskiej wyroby spirytusowe stały się droższe niż w Polsce, stąd brak zainteresowania przemytem. W przypadku papierosów utrzymujemy stały poziom wykryć: co roku zatrzymujemy średnio od 1,5 mln do 2 mln paczek i ta ilość nie wzrasta, mimo że liczba podróżnych przyrasta ostatnio w tempie 2 mln rocznie. Generalnie przemyt ma charakter ekonomiczny – wozi się to, na czym można zarobić. Obecnie obok papierosów i paliwa jest to bursztyn: w tym roku celnicy na granicy z Obwodem Kaliningradzkim zatrzymali już ponad 100 kg bursztynu. W całym ubiegłym roku było to 140 kg.   

Jak często w ubiegłych latach legalnie wwożono bursztyn do Polski?    

Nie było to zbyt często. Np. w roku 2013 na wszystkich przejściach granicznych z Obwodem Kaliningradzkim odnotowaliśmy tylko dwa takie zgłoszenia. Bursztyn – w sumie ponad  2 400 kg – wjechał legalnie w marcu ubiegłego roku. By polska Służba Celna dokonała jego odprawy musi otrzymać dokumenty celne strony rosyjskiej. Ponadto pojazd z takim towarem ma założone rosyjskie plomby celne. Nie ma więc możliwości, by ktoś ukrył go po stronie rosyjskiej, a ujawnił dopiero po polskiej w celu dokonania legalnej odprawy.   

Jak wyglądają statystyki przemytu bursztynu na granicy z Obwodem Kaliningradzkim z ubiegłych lat? Kim są przemytnicy i gdzie najczęściej ukrywają bursztyn?  

Prób nielegalnego wwozu podejmują się zarówno obywatele Federacji Rosyjskiej, jak też Litwini i Polacy. Bursztyn ukrywano najczęściej w zbiornikach na paliwo i butlach gazowych. Szczególnie ta druga skrytka jest bardzo niebezpieczna, bowiem w butli najczęściej jest gaz. Ma to sprawiać pozory, że urządzenie nie było przerabiane. „Rozbrajaniem” takich butli zajmują się specjalnie przeszkoleni celnicy, stosując zaostrzone środki bezpieczeństwa.  

Bursztynnicy na Pomorzu twierdzą, że po zainicjowaniu reformy branży bursztynniczej w Kaliningradzie tamtejszego surowca pojawia się w Polsce zdecydowanie mniej. Tymczasem ilość ujawnionego na granicy z Obwodem Kaliningradzkim surowca rośnie. Jak to interpretować? Czy tylko większą aktywnością służb celnych? 

Trudno tu formułować zdecydowane oceny. W Polsce zawsze był popyt na rosyjski bursztyn. Np. 10 lat temu zdarzały się próby przemytu partii nawet ponad 200 kg tego surowca.  Potem takich przypadków już nie notowaliśmy, ale każdego roku bursztyn był na granicy zatrzymywany. Teraz, gdy strona rosyjska wprowadziła ograniczenia w legalnym eksporcie, ożywiła się „bursztynowa szara strefa”.  

Jak wygląda procedura po ujawnieniu bursztynu na granicy?  

Gdy wykryty zostaje bursztyn, to wobec osoby go przemycającej wszczynana jest sprawa karna. Trafia ona do sądu, gdzie zapada wyrok. Towarzyszy mu też decyzja o dalszym losie bursztynu – praktycznie zawsze sąd orzeka przepadek na rzecz Skarbu Państwa. Wtedy nasza komórka likwidacyjna rozpoczyna procedurę przygotowania towaru do sprzedaży. Jak wskazuje praktyka, głównym problemem jest dokonanie wyceny bursztynu, bowiem specjalistów z tej dziedziny wpisanych na listę  biegłych jest niewielu (ani jednego w Olsztynie). Po wycenie ogłaszamy przetarg. Bursztyn na sprzedaż czeka w naszych magazynach, gdzie zapewnione są odpowiednie warunki jego przechowywania.   

Jak często są organizowane aukcje bursztynu?  

Tutaj decyduje procedura. Po pierwsze, musi być ujawnienie nielegalnego bursztynu, następnie wyrok sądowy, a dalej następują nasze czynności, o których wcześniej mówiłem. Nie ma znaczenia, jak duża jest partia towaru. W ubiegłym roku mieliśmy jeden przetarg na sprzedaż bursztynu, w tym jeden już za nami, a planujemy kolejne Informacje o przetargu można znaleźć na naszej stronie internetowej www.olsztyn.ic.gov.pl, na tablicy ogłoszeń w naszych placówkach oraz dodatkowo każdorazowo ogłoszenia zamieszczamy w prasie.


Polecamy: 

Przemycany bursztyn na aukcji w Olsztynie