Projekt złożony został przez Muzeum Gdańska oraz Muzeum Światowego Oceanu w Kaliningradzie na ogólną kwotę 2 293 426,24 EUR w ramach priorytetu współpracy transgranicznej w celu ochrony dziedzictwa historycznego, naturalnego i kulturowego, w ramach działania mającego na celu promocję oraz ochronę lokalnego dziedzictwa kulturowego. Złożony w lipcu 2018 r. do Programu Polska-Rosja 214-2020 wniosek czeka na rozpatrzenie – najprawdopodobniej do stycznia 2019 r.

24-miesięczny projekt zakłada szereg działań na rzecz adaptacji dwóch obiektów o charakterze zabytkowym: Wielkiego Młyna w Gdańsku przez Beneficjenta (Muzeum Gdańska) oraz położonej nad Pregołą części dawnej Królewieckiej Manufaktury Bursztynu z przyległymi barakami przez Partnera (Muzeum Światowego Oceanu).  

Bursztynowe” dziedzictwo – dla każdego 

Wspólny projekt polsko-rosyjski ma na celu udostępnienie dziedzictwa związanego ze Złotem Bałtyku dla każdego gdańszczanina i turysty. Tych ostatnich do samego Gdańska przybywa rocznie ok. 2 mln, zaś do obwodu kaliningradzkiego ok. 2,3 mln. Przed zamknięciem Małego Ruchu Granicznego z Rosją w 2016 r. nad Motławą i Pregołą ruch turystyczny był bardziej ożywiony, choć Muzeum Bursztynu z roku na rok poprawiało wyniki frekwencyjne. Obecnie odwiedza je blisko 100 tys. osób., a może niemalże dwukrotnie więcej… Nieco inaczej swój cel widzi Rosyjskie Muzeum Światowego Oceanu i przewiduje, że ich część manufaktury odwiedzi ok. 15 tys. zwiedzających. 

Już od otwarcia w 2006 r. Muzeum Bursztynu w gotyckim Zespole Przedbramia poszukiwano innego miejsca na nową siedzibę. Niewielkie gotyckie pomieszczenia, klatki schodowe Katowni praktycznie uniemożliwiają zwiedzanie osobom niepełnosprawnym a dla osób starszych stanowią wyzwanie. Z ankiety przeprowadzonej przez Muzeum Bursztynu wynika, że dla blisko 65% pytanych obecna siedziba Muzeum Bursztynu nie jest przyjazna dla zwiedzających, choć realnie problem dotyczy tylko co czwartego zwiedzającego – ponad 12% polskiego społeczeństwa to osoby niepełnosprawne, a blisko co piąta osoba to seniorka bądź senior. Podobne proporcje poświadczają statystki obwodu kaliningradzkiego – tu 8% społeczeństwa to osoby niepełnosprawne a 24% to osoby starsze.  

Nowe Muzeum Bursztynu w Gdańsku planuje zyskać kilkukrotnie większą przestrzeń wystawienniczą (z 300 m2 do 1100 m2), przestrzeń na działalność edukacyjną (której w Zespole Przedbramia brak). Na potrzeby usługowo-gastronomiczne zostanie przeznaczona dolna kondygnacja – znajdą się tu restauracje i sklepy z wyrobami jubilerskimi. Na pozostałych kondygnacjach zostanie zaaranżowana wystawa stała, a także sala wystaw czasowych i pomieszczenia biurowe.  

Nowe muzea w 2021 r. za blisko 9,5 mln zł?  

Podjęte w projekcie działania będą się różniły zakresem. W Gdańsku celem jest adaptacja i aranżacja części budynku na potrzeby planowanej wystawy stałej wraz z przygotowaniem stosownej dokumentacji, zaś w Rosji – częściowe przygotowanie budynku i oddanie do użytku pomieszczeń barakowych przy manufakturze. Projekt zakłada także przeprowadzenie polsko-rosyjskich seminariów na rzecz ochrony dziedzictwa kulturowego. Dla Muzeum Światowego Oceanu projekt ma także znaczenie strategiczne. Kaliningradzkie Muzeum Bursztynu, które jest właścicielem pozostałej części dawnej Królewieckiej Manufaktury Bursztynu, otrzymało dotację z budżetu centralnego Federacji Rosyjskiej na adaptację i aranżację pomieszczeń na cele utworzenia tu nowego muzeum.  

Projekt „Połączeni bursztynem” zakłada działania na łączną kwotę 2 293 426,24 EUR. Beneficjent ma do dyspozycji 1 550 009,56 EUR, z czego wkład własny to 155 000,97 EUR, zaś Partner dysponuje budżetem o wartości 743 416,68 EUR, z czego 74 341,66 to wkład własny. Dofinansowanie Unii Europejskiej wynosi 90%. 

Jeśli złożonemu przez Muzeum Gdańska projektowi zostanie przydzielone finansowanie, to otwarcie nowego Muzeum Bursztynu w Gdańsku będzie realne w 2021 r.