Jeden z wykładów tegorocznego seminarium naukowego AMBERIF będzie poświęcony głośnemu znalezisku pierwszego dinozaura zmumifikowanego w bursztynie birmańskim. Doskonale zachowany fragment ogona jest wielkości zapałki, a pokrywają go długie, rozgałęzione pióra.
Sensacją ostatnich miesięcy, odnotowaną w serwisach informacyjnych na całym świecie, było odkrycie pierwszego dinozaura uwięzionego w bursztynie, a właściwie fragmentu jego ogona, zachowanego w bryłce birmitu. To spektakularne znalezisko podobnie jak znalezisko fragmentów ptasiego skrzydła czy jaszczurek zostało już opublikowane w czasopismach naukowych. Najnowsze znaleziska bardziej kompletnych okazów ptaków i dinozaurów w birmicie mają być niebawem upublicznione.
W ciągu ostatnich lat bursztyn birmański (bursztyn z północnej Birmy – Myanmaru) ponownie zwraca szczególną uwagę badaczy z całego świata. Pochodzi on sprzed 99,8 miliona lat, z połowy okresu kredowego – okresu najważniejszego dla zrozumienia procesów ewolucyjnych owadów, innych bezkręgowców, ale także kręgowców – ptaków, jaszczurek czy wreszcie dinozaurów. Bursztyn birmański rzeczywiście znany jest od niemal 2000 lat i przez wieki handlowano nim w Chinach, od czasów dynastii Han – 202 p.n.e. do 220 n.e.
Badania nad tą żywicą kopalną prowadzone przez gdańskiego farmaceutę z pierwszej połowy XIX w. Otto Helma zaowocowały nadaniem oficjalnej mineralogicznej nazwy temu bursztynowi – birmit. Pierwsze naukowe opisy inkluzji w birmicie przedstawione zostały na początku XX w., ale przez długi okres brakowało nowych danych. Renesans badań nad bursztynem birmańskim i jego inkluzjami nastąpił pod koniec XX w., a obecnie birmit przeżywa szczyt zainteresowania. Jak dotąd znane inkluzje w bursztynie z Birmy to przedstawiciele ponad 290 rodzin stawonogów (owadów, pajęczaków, skorupiaków), inne bezkręgowce, liczne fragmenty roślin a także bardzo rzadkie szczątki zwierząt kręgowych. W tej chwili, w ramach międzynarodowej współpracy, birmit i jego inkluzje są szczegółowo badane, a liczne fosylia są identyfikowane i opisywane, wraz z wieloma publikacjami i raportami.
Mimo iż znaleziska kręgowców są bardzo interesujące i sensacyjne, bursztyn birmański to szkatuła pełna innych skarbów – kopalnych przedstawicieli bezkręgowców, szczególnie owadów z dawnych czasów. Inkluzje te dokumentują szczególnie aktywny okres zmian ewolucyjnych życia na lądach – czasy kredowej rewolucji w środowiskach lądowych. W tym czasie różnicowały się rośliny okrytozalążkowe, a owady żywiące się ich liśćmi i nektarem ich kwiatów także ewoluowały bardzo szybko, podobnie jak i polujące na nie drapieżniki: pająki, jaszczurki, ptaki i ssaki.
Możemy ocenić, że z całej tafocenozy (zbioru organizmów zachowanych jako inkluzje, które przetrwały do dziś) bursztynu birmańskiego, formalnie opisanych zostało dotąd nie więcej niż 20% gatunków owadów, wciąż niewiele innych stawonogów i innych bezkręgowców, oraz szczątki niektórych kręgowców. Birmit jako żywica kopalna, jej pochodzenie, losy i przemiany w niej zachodzące od czasów kredy do czasów obecnych, gdy znajdowana jest jako bursztyn, wymaga dalszych intensywnych badań. Podobnie biota (zbiór organizmów zachowanych w bursztynie) bursztynu birmańskiego wymaga nadal dalszych i bardzo szczegółowych badań taksonomicznych, ewolucyjnych, paleośrodowiskowych i paleoekologicznych.